مابعدالطبیعه به مثابهی تأمل در رازها از دیدگاه گابریل مارسل
نویسندگان: رضا برنجکار، سمیرا امیدی اطلاعات نشر: ب...
شنبه ۰۳ آذر ۱۴۰۳
چکیده
پرسش از چیستی فواید و اثرگذاری امام غایب در سیر تکاملی انسانها، پرسشی است که پس از اثبات لزوم وجود امام و مبانی عقلی و نقلی آن طرح میشود. در یک انگاره حداقلی، امام جایگاهی همانند جایگاه دیگر حاکمان با قید عدالت دارد. این نوع تلقی علاوه بر تقصیر در تبیین جایگاه امامت با دوره غیبت امام، دچار سردرگمی در تحلیل نقش امام است. در آیات قرآن کریم، جایگاه حقیقی امام و نقش او در هدایت بیان شده که آیات شهادت از جمله این آیات است. از مسئله شهادت، چگونگی و آثار شهادت گروهی از برگزیدگان انسانها در آیات قرآن، برداشتهای متفاوتی وجود دارد. بیشتر دیدگاهها به ثمربخشی شهادت انبیا و اوصیا در آخرت و صحنه قیامت معطوف است؛ اما با وجود شواهد متقن قرآنی و روایی باید پذیرفت که مسئله شاهد بودن گروهی از انسانها در دنیا و آگاهییابی الهی آنان از اعمال و باطن امور انسانهای دیگر، دارای پیامد دنیوی و زمینه تحقق امری مهم و اساسی است که بنای آفرینش و دستگاه عظیم و مستحکم ارسال انبیا و نصب اوصیا بر آن استوار و قوام یافته است؛ یعنی موضوع هدایت و کمالبخشی و رساندن هر چیز به سرانجام شایسته او؛ امری که خداوند متعال تنها خود را تحققبخش آن دانسته است. در این میان، نقش شاهدان بر اعمال انسانها، واسطه بودن آنان در تحقق گونهای خاص از هدایت الهی است؛ همانگونه که انبیا، به منزلۀ واسطههایی الهی میان انسانها و خداوند در دریافت و انتقال پیامهای پروردگار در عرصه هدایت تشریعی به شمار میروند.این نوشتار با بررسی تطبیقی تفاسیر ذیل آیات مربوط به شهادت، به نقد برخی از آرا و تبیین زوایای مجهولی از چرایی و نتایج این شهادت پرداخته و بدینوسیله بخشی از نقش و جایگاه هدایتی امام عصر تبیین شده است.