---

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، با اوج‌گیری شیوع ویروس کرونا و توصیه‌هایی مبنی بر عدم انجام مناسک دینی گروهی، همچون زیارت اماکن مقدس و تعطیلی برخی زیارتگاه‌ها در سراسر دنیا به منظور مهار این ویروس، باردیگر بانگ بررسی رابطه علم و دین به عنوان یکی از مسائل مهم در عرصه دین‌پژوهی  به گوش رسید و شبهاتی در ذهن‌ها شکل گرفت.

فصل جدید برنامه تلویزیونی "راز" در این ایام با توجه به همین موضوع و در جهت پاسخ به شبهات هر شب از شبکه 4 سیما روی آنتن می‌رود و با حضور کارشناسان و پژوهشگران دینی نگاهی متفاوت به این بحران جهانی دارد.

قسمت دوم از این برنامه شب گذشته با حضور حجت‌الاسلام و المسلمین برنجکار روی آنتن رفت. این روحانی و پژوهشگر دینی در ابتدای صحبت‌های خود ضمن اشاره به کارکرد دین گفت: دین آمده است که مشکلات معنوی، اعتقادی و عملی انسان‌ها را حل کند. در روایات و منابع دینی ما توصیه‌های زیادی به بهداشت، نظافت، تمیزی لباس‌ها، مراجعه به طبیب و ...شده است. با این حال دین و علم هر کدام حوزه خاص خود را دارند اگرچه در مواردی به یکدیگر پیوند می‌خورند. دین آمده است که بین انسان و خداوند ایجاد ارتباط کند و او را به آرامش برساند. این که بدانیم از کجا آمده‌ایم و چه باید بکنیم. علاوه بر این از طریق شریعت، برنامه زیست انسان‌ها بیان شده است.

وی افزود: در نقطه‌ای دیگر، علم برای رفاه زندگی انسان آمده است. بنابراین نباید انتظار داشته باشیم که دین بیاید و در مورد پزشکی، تکنولوژی و ... نظر بدهد، اما تعامل‌هایی بین دین و علم وجود دارد که باعث می‌شود علم در مسیر درست‌تری قرار بگیرد. برای مثال دین توصیه می‌کند که علم در مسیر صلح و نه جنگ و کشتار فعالیت کند یعنی دین می‌گوید که تکنولوژی باید در اختیار انسان قرار بگیرد نه در مسیر کشتن او.

او تاکید کرد: علم هیچ وقت ادعا نکرده است که راه سعادت و نزدیکی به خداوند را معین می‌کند؛ علم برای رفاه این دنیا است و کمک می‌کند که زندگی بهتری در این دنیا داشته باشیم. در این بین دین می‌تواند رهنمودهایی بر علم داشته باشد و باعث شود که رفاه ما رنگ و بوی دینی پیدا کند.

این پژوهشگر دینی در مورد مفهوم شر گفت: یکی از معناهای شر به معنای سود و زیان نهایی است؛ قرآن به ما می‌گوید که ممکن است شما چیزی را شر بپندارید اما در نهایت به نفع شما تمام شود و باعث سعادتتان شود. بالعکس آن نیز وجود دارد و ممکن است فکر کنید که چیزی خیر است اما همان مسئله شما را دچار شر نهایی و عقوبت اخروی کند. شر به معنای نهایی در اختیار انسان است و دین آمده است کمک کند که شرور محدود عالم را تبدیل به خیرات نامحدود کنیم و حتی خیرات محدود را به خیرات نامحدود تبدیل کنیم.

برنجکار علم و دین را اصولی مکمل برای مقابله با کرونا دانست و گفت: برخی مفاهیم دینی خوب تبیین نشده است و همین مساله باعث ایجاد مشکلاتی می‌شود. قرآن می‌گوید که مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم. این به معنای این نیست که مرا بخوانید تا دعایتان را مستجاب کنم بلکه به معنای این است که مرا بخوانید تا جوابتان را بدهم. بدون شک خداوند دعای ما را جواب می‌دهد و اینگونه نیست که ذکر ما را بی‌جواب بگذارد اما نکته اینجاست که جواب خداوند چگونه است؟ در روایتی آمده است که وقتی کسی دعایی انجام می‌دهد، خداوند جواب او را می‌دهد اما این جواب سه گونه است؛ یا همان چیزی که می‌خواهیم را در همان لحظه برآورده می‌کند یا به هر حکمتی صلاح نیست که دعایش برآورد شود و به جایش ثوابی برای او درنظر می‌گیرد و در حالت سوم شر دیگری را از دعاکننده دفع می‌کند. بنابراین خداوند جواب داده است اما این جواب فقط به معنای استجابت نیست. برخی تصور می‌کنند که هر چه از خداوند می‌خواهیم باید استجابت شود اما اینگونه نیست.

وی خاطرنشان کرد: عده‌ای فکر می‌کنند که این دنیا بهشت است و به همین دلیل هر درد و رنجی که به وجود می‌آید می‌پرسیم چرا چنین اتفاقی رخ داد؟ ما باید تلاش کنیم که آن رنج از بین برود و در کنارش از خداوند نیز طلب عافیت کنیم. حالا در مواجهه با بیماری کرونا چه باید بکنیم؟ اولا همه باید از امکانات پزشکی که در اختیارشان است استفاده کنند. مراجعه به پزشک یک امکان واجب است که باید حتما انجام شود. در کنار آن رعایت اصول بهداشتی را نیز باید انجام داد. دعاکردن نیز یک امکان است که باید از آن استفاده کنیم. عاقل می‌گوید که باید از همه امکانات استفاده کنیم؛ این امکانات هم استفاده از پزشک است و هم دعا کردن.

این پژوهشگر دینی در پاسخ به سؤالی منبی بر این که حرم‌ها چرا بسته شده است در حالی که مردم باید در آن دعا کنند، گفت: پزشکان گفته‌اند که ازدحام جمعیت باعث انتقال بیماری می‌شود؛ فرقی ندارد که این ازدجام در رستوران باشد، در عروسی باشد یا در حرم‌های مقدس. در هیچ جا ننوشته‌اند که در حرم‌ها میکروب و ویروس وارد نمی‌شود. وقتی به روایات توجه می‌کنیم می‌گویند که اگر نمی‌توانید به حرم‌های مقدس بروید، از دور رو به آن بایستید و دعا کنید. مگر زیارت زیارت امام رضا را از خانه نخوانده‌ایم؟ مگر هر روز دعای عهد خوانده نمی‌شود. دعا کردن تاثیرگذار است اما شرایط هم دارد که اشاره کردم. امیرالمومنین می‌دانستند که از دنیا می‌روند اما باز هم پزشک بالای سرشان آمد. این رفتار ایشان برای ما پیام دارد. باید از اسباب مادی استفاده کنیم و سراغ پزشک برویم در کنار آن دعا هم باید کرد.

• کلمات کلیدی
• خداشناسی
• عدل
• مسئله شر

---