گفت‌وگوی دکتر رضا برنجکار با پایگاه خبری شفقنا

---

حجت الاسلام دکتر رضا برنجکار در گفت وگو با شفقنا در مورد رویکرد حوزه های علمیه در سال تحصیلی جدید ابراز داشت: به نظر می رسد تاسیس حوزه های علمیه برای این بوده که معارف اسلامی در همه زمینه ها استنباط شود و سپس مورد تبلیغ قرار گرفته و به مردم برسد و بعد تا جایی که می شود اجرایی شود.

او با بیان اینکه اسلام منحصر در فقه عملی نیست، گفت: وقتی در قرآن می خوانیم« لیتفقهوا فی الدین…» یعنی تفقه تعلق به دین گرفته و دین هم همه عرصه های فردی، اجتماعی، اعتقادی، عملی، سیاسی و… را شامل می شود، بنابراین حوزه باید به همه این مواردی که در دین مطرح شده بپردازد اما ما فقه و آیت الله بودن را اختصاص دادیم به احکام عملی که این درست نیست بلکه باید همانطور که درسهای خارج در زمینه فقه عملی داریم، در همه زمینه ها داشته باشیم یعنی حوزه وقتی حوزه دین است که به دین بپردازد نه اینکه تنها به بخشی از دین بپردازد.

رئیس پژوهشگاه قرآن و حدیث با بیان اینکه اهمیت فقه عملی بر کسی پوشیده نیست و باید تقویت شود، عنوان کرد: دین تنها عمل نیست بلکه اخلاق، عقاید و تاریخ را هم شامل می شود لذا تمام علوم و معارفی که برای هدایت و رشد انسان بیان شده باید مورد بحث و بررسی قرار بگیرند حتی مواردی که اخیرا مطرح و مورد مخالفت واقع شده مانند مباحث صحت و سلامت باید مورد کاووش قرار بگیرد و درس خارج هایی در این زمینه باشد.

او با بیان اینکه پرداختن صرف به عبادات خلاف منطق قرآن است، گفت: توجه به صرف احکام و نماز و روزه به معنای فروکاستن دین به بخشی از دین بوده و این اشتباه است؛ به عنوان مثال، وقتی می بینیم از ۶۰۰ درس خارج، ۴۰۰ مورد به عمل مربوط است، چند مورد به اقتصاد، چند مورد به ولایت فقیه، چند مورد به مسائل اجتماعی و چند مورد به مسائل جدید اختصاص دارد، آن وقت می توان گفت که حوزه ما حوزه کاملی هست.

برنجکار با اذعان به اینکه حوزه به مباحث سیاست و حکومت خیلی کم می پردازد، بیان داشت: ما نباید حوزه را متهم کنیم که سکولار است یا ریشه سکولار در حوزه است اما در عین حال خود را هم نباید فریب دهیم یعنی قبول کنیم که وزن مسائل سیاسی، اقتصادی، انتقادی، اخلاقی و اینها در حوزه کم است و باید تقویت شود.

او ابراز داشت: رویکرد حوزه در سال جدید باید این باشد که تمام دین را در همه عرصه ها، استنباط و به مردم عرضه کند نه اینکه یک قسمت را زیاد به مردم عرضه کند و یک قسمت را خیلی کم؛ ببنید الان درس های کلام در حوزه بسیار کم است. اینهایی هم که هست در مراحل سطح است نه در مراحل خارج. یا درس های اخلاقی چقدر در حوزه مورد توجه است؟ البته در سالهای اخیر درسها و متونی در حال تدوین است و برخی هم تدوین شده که خوب است البته باید این کارها گسترش پیدا کند و ما به سمتی برویم که تمام آنچه در دین آمده و تمام نیازهای جامعه را مورد توجه قرار دهیم.

این استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه وزن دروس حوزه باید به اندازه وزن واقعیت دین باشد، وضعیت کنونی را مطلوب و کافی برای حوزه ندانست و گفت: اگر به قرآن نگاه کنیم آیات اعتقادی را بیشتر از آیات عملی می بینیم اما وقتی به درسهای خارج نگاه کنیم، می بینیم درسهای خارج اعتقادی یا اصلا نیست یا خیلی کم است.

او در مورد متون جدید حوزه اظهار داشت: ما باید به کلیه ابعاد دین بپردازیم براساس وزنی که در دین و در جامعه دارد لذا الان که مسائل اقتصادی بیشتر مورد سئوال است، باید درسهای خارج اقتصاد بیشتر از سال گذشته در حوزه ها راه اندازی شود.

برنجکار تصریح کرد: وزن و حجم سرفصل دروس حوزه ها در سال تحصیلی جدید باید متناسب با دین و نیازهای روز جامعه باشد و مدیران حوزه باید تلاش کنند برنامه های تشویقی، حمایتی و تدبیرهایی کنند تا این در عمل پیاده شود.

او خاطرنشان کرد: مدیران حوزه باید از بخشهایی که مبتلابه و موردنیاز جامعه است، حمایت مادی و معنوی کند.

استاد حوزه علمیه قم به برنامه های حوزه در بخش پژوهش اشاره کرد و افزود: در بخش پژوهش کارهای خوبی در حال انجام است از جمله اینکه کارهای پژوهشی طلاب مشخص و رتبه بندی شده و همین سبب سوق پیداکردن طلاب به سمت پژوهش و نوشتن کتاب و مقاله می شود.

او در عین حال تاکید کرد: موضوعات پژوهش باید متناسب با نیازهای روز باشد و در این زمینه هم باز حمایت مدیران حوزه موثر است به این صورت که پژوهشهایی که بیشتر در جهت نیازهای جامعه و مرتبط با سئوالات و شبهات جامعه است از امتیاز و مشوقهای بیشتر و موضوعات غیرکاربردی از امتیازات کمتری برخوردار شوند.

---